VLAAMSE COOLCHICKS-PROJECT WIL PLUIMVEESECTOR VOORZIEN VAN BEDRIJFSSPECIFIEK HITTE-ACTIEPLAN

De opwarming van de aarde en de klimaatverandering zorgen ook voor duidelijk voelbare effecten in onze contreien. Het aantal tropische dagen neemt jaarlijks gemiddeld genomen toe in België. Aanhoudend warme tot hete periodes kunnen ervoor zorgen dat landbouwhuisdieren (en zeker pluimvee) hittestress ervaren. Het recent gestarte Vlaamse onderzoeksproject COOLCHICKS wil de pluimveehouders handvatten aanreiken om deze hittestress tegen te gaan. Wat de precieze doelstellingen zijn en hoe men die wenst te bereiken, kan je in dit artikel lezen.

Kippen zijn zeer gevoelig om ten prooi te vallen aan hittestress. Ze kunnen niet zweten en proberen hun overtollige warmte kwijt te raken door o.a. te hijgen met open bek.

Probleemstelling

Hittestress kan bij pluimvee leiden tot een verhoogde uitval, verminderde prestaties, een slechtere kwaliteit van de eindproducten (vlees, eieren) en/of een toename aan welzijns- en gezondheidsproblemen doorheen de hele cyclus. Kippen zijn bovendien extra gevoelig voor hitte(stress). Ze kunnen niet zweten en zijn voorzien van een (isolerende) verenlaag waardoor ze hun warmte en vocht vooral kwijt moeten zien te raken door een verhoogde ademhaling (hijgen). Door de genetische selectie zijn de huidige hybrides zeer efficiënt op gebied van productie, maar dit gaat ook gepaard met een hogere eigen warmteontwikkeling. Daarenboven evolueerde het ademhalings- en cardiovasculair stelsel van vleeskuikens niet evenredig mee. De combinatie van deze factoren maakt pluimvee extra gevoelig om ten prooi te vallen aan hittestress.

Advies

Uiteraard worden nu al verschillende waardevolle maatregelen m.b.t. voeder- en watermanagement, klimatisatie- en staltechnieken geadviseerd aan de pluimveehouders om hittestress bij hun pluimvee te voorkomen. Maar eigenlijk hebben de pluimveehouders nood aan een bedrijfsspecifiek hitte-actieplan met concrete verbeterstrategieën dat tijdig opgestart kan worden zodat niet ingeboet moet worden op technische resultaten. En dat is dan ook de hoofddoelstelling van het COOLCHICKS-project.

COOLCHICKS

In dit 4-jaar durende VLAIO-LA traject werkt ILVO samen met partners Proefbedrijf Pluimveehouderij, Pehestat, Lanupro en Universiteit Gent om een wetenschappelijk onderbouwde tool te ontwikkelen die aangeeft wanneer het bedrijfsspecifiek hitte-actieplan opgestart dient te worden. Deze voorspellende tool zal de pluimveehouder alarmeren over een mogelijk hittestress-risico, rekening houdend met de aanwezige diercategorie, het (re)productiestadium waarin de dieren zich op dat moment bevinden en de aanwezige staltechnieken. Essentieel hierbij is om het tijdstip, waarop de dieren hittestress zullen ervaren, op voorhand te kunnen voorspellen en dit op maat van elk pluimveebedrijf.

Omslagpunt

Dit omslagpunt is immers van verschillende factoren afhankelijk zoals diercategorie en (re)productiestadium, maar ook van staltechnische specificaties (bv. aanwezigheid van koelsystemen, type ventilatie, enz.). In het project zal gezocht worden naar relevante diergebonden parameters (of combinaties ervan) die eenvoudig opgevolgd kunnen worden om de mate waarin de dieren last hebben/krijgen van de hitte te bepalen.

Hitte-actieplan

Via het hitte-actieplan zal men een beslissingsboom kunnen aanwenden om specifieke maatregelen te nemen op maat van het bedrijf. De inhoud van het actieplan wordt vastgelegd op basis van literatuur, onderzoek en sectorparticipatie waarbij ook de praktische en economische haalbaarheid in rekening wordt gebracht.

Strategieën

De impact van verschillende strategieën zal nader bepaald worden in het project. Gedacht wordt aan strategieën op gebied van voeder (voederstrategie, voederbeurten, voedersamenstelling, additieven), water (additieven), stalklimaat (koeltechnieken, ventilatieschema’s) en management (lichtschema’s). Deze kunnen worden aangevuld met input vanuit de sector. Ook zal gekeken worden naar het effect van vroege hitte-conditionering bij de kuikens: wat als deze reeds tijdens de incubatie of vlak na uitkippen aan hogere temperaturen worden blootgesteld? Ondergaan zij dan fysische aanpassingen waardoor ze in hun latere leven beter bestand blijken tegen de hitte?

Sectorparticipatie

Na een grondige literatuurstudie worden eerst (kleinschalige) proeven uitgevoerd aan het ILVO, UGent en op het Proefbedrijf Pluimveehouderij en de meest belovende technieken zullen ook geëvalueerd worden op enkele praktijkbedrijven. Indien u graag zou meewerken aan dit project, kan u zich hiervoor nog altijd kandidaat stellen door te mailen naar renee.debaets@ilvo.vlaanderen.be. Ook voor extra informatie kan u steeds bij haar of bij het Pluimveeloket terecht!

 

Tekst: Karolien Langendries (Pluimveeloket) – Renée De Baets & Evelyne Delezie (ILVO) – Kris De Baere (Proefbedrijf Pluimveehouderij)
Publicatiedatum: juli 2022