Regelgeving i.v.m. huisvesting konijnen

De wetgeving rond het fokken van konijnen wordt beschreven in het Koninklijk Besluit van 29 juni 2014¹ (KB betreffende het welzijn van konijnen in fokkerijen). Dit KB werd op 19 augustus 2014 in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd. In het KB staat informatie over de verzorging van de dieren en de uitrusting van de fokkerij. Vanaf de inwerkingtreding van dat besluit moet elk bedrijf dat voor het eerst in gebruik wordt genomen onmiddellijk verrijkte parken voorzien voor de huisvesting van de vleeskonijnen en verrijkte parken of verrijkte kooien voorzien voor de huisvesting van fokkonijnen.

 

1. Vleeskonijnen

Sinds 1 januari 2016 moet de huisvesting van vleeskonijnen in alle bedrijven voldoen aan de voorwaarden van verrijkte parken, bepaald door de Minister. In het KB¹ werden nog enkele uitzonderingen (overgangsmaatregelen) voorzien:

• Voor bedrijven die van plan waren te stoppen vóór 1 januari 2020 en een individueel dossier hadden ingediend
• Voor bedrijven die vóór 1 januari 2016 verrijkte kooien hadden geplaatst --> zij mogen deze nog gebruiken tot 31 december 2024
• Voor bedrijven die reeds verrijkte parken geïnstalleerd hadden op het moment vóórdat de Minister de normen voor die parken bepaalde --> zij mogen deze nog onveranderd gebruiken tot 31 december 2024.

Vanaf 1 januari 2025 moeten álle vleeskonijnen in álle bedrijven gehuisvest worden in verrijkte parken die aan de voorwaarden, bepaald door de Minister, voldoen¹.

Definitie verrijkt park voor vleeskonijnen

De voorwaarden voor een verrijkt park, die bepaald werden door de Minister, zijn terug te vinden in het KB van 29 juni 2014. Een verrijkt park is een huisvesting voor konijnen in groep met het oog op de gedragsverrijking van de dieren. Hieronder de voorwaarden van een verrijkt park voor vleeskonijnen:

• groepsgrootte: minstens 20 vleeskonijnen per park, met een maximale bezetting van 12,5 konijnen per m² (800 cm² per vleeskonijn)
• één van de zijden van het park is minstens 1,80m lang
• dak van park is open*
• park is uitgerust met plateau(s), knaagmateriaal en tunnels
• indien het park uitgerust is met een draadgaasbodem, is minimaal 80%** van de oppervlakte bedekt met voetmatjes of comfortzones of –matten
• de oppervlakte van de plateaus mag maximum 40% van het grondoppervlak bedragen en de hoogte onder het platform moet minstens 25 cm zijn. In dat geval wordt de oppervlakte van die verhoogde vlakken meegenomen in de totale oppervlakte (bezettingsdichtheid).

*In  het Advies van de Vlaamse Raad voor Dierenwelzijn (25 april 2018) wordt gevraagd om bovenstaande voorwaarden aan te passen, meer bepaald het open dak van het verrijkt park aan te passen naar ‘tenminste 60% van de grondoppervlakte open’ is i.p.v. ‘open’. Zo kunnen moduleerbare parken (combiparken) gebruikt worden waarin voedsters werpen en de jongen na het spenen blijven zitten. Dit heeft zowel voordelen op het gebied van welzijn als hygiëne (all-in/all-out systeem).

**In het advies van de Vlaamse Raad voor Dierenwelzijn (25 april 2018) wordt gezegd om bovenstaande bepaling van een verrijkt park voor vleeskonijnen aan te passen zodat minimum 60% van de oppervlakte (i.p.v. 80%) bedekt is met voetmatjes of comfortzones of –matten. Dit zorgt voor een meer hygiënische huisvesting en mogelijkheid voor het konijn om te rusten op een koele plek.

 

2. Fokkonijnen / Moederdieren

Volgens het KB van 29 juni 2014 moeten vanaf 1 januari 2021:

• Vrouwelijke fokkonijnen gehuisvest worden in verrijkte parken die aan de voorwaarden, bepaald door de Minister, voldoen; behalve op bedrijven die vóór 1 januari 2016 reeds verrijkte kooien installeerden. Zij mogen deze dan gebruiken tot 31 december 2024.
• Mannelijke fokkonijnen worden gehuisvest in verrijkte kooien of parken.

De voorwaarden voor de verrijkte parken, waarin voedsters vanaf 1 januari 2021 moeten worden gehuisvest, moeten nog bepaald worden door de Minister. De Vlaamse Raad voor Dierenwelzijn richtte daarvoor een werkgroep op met belanghebbenden en wetenschappers².

Het is immers minder evident voor voedsters om in groep gehouden te worden dan dat het is voor vleeskonijnen, zo blijkt uit onderzoek². De voedsters met jongen blijken vooral in de eerste dagen en weken veel agressie naar elkaar toe te hebben. Hoe ouder de jongen worden, hoe minder beschermend gedrag de voedsters naar hun nest vertonen. Daarom wordt geopperd dat semi-groepshuisvesting een mogelijkheid zou kunnen zijn voor de voedsters: de voedsters worden voor het werpen en tijdens de eerste dagen en weken na het werpen individueel gehuisvest. Wanneer de jongen dan groot genoeg zijn, kunnen ze in groep gehouden worden met andere voedsters en hun jongen².

De Raad stelt in zijn advies een aantal normen voor rond het houden van ouderdieren². Die normen houden rekening met het welzijn van de konijnen en de economische haalbaarheid. Hieronder het voorstel:

• Mannelijke fokkonijnen worden vanaf 1 januari 2021 gehuisvest in een verrijkt park voor mannelijke fokkonijnen. Klik hier voor de voorwaarden.
• Vrouwelijke niet-drachtige fokkonijnen (fokkonijn dat niet-drachtig blijkt na inseminatie in de periode tussen het spenen van de vorige worp tot de volgende worp) worden vanaf 1 januari 2021 gehuisvest in een verrijkt park voor vrouwelijke, niet-drachtige fokkonijnen. Klik hier voor de voorwaarden.
• Vrouwelijke fokkonijnen worden vanaf 1 januari 2025 gehuisvest in een verrijkt park met uitzondering van de periode vast te stellen door de Minister waarbinnen de individuele huisvesting is toegestaan. Klik hier voor de voorwaarden.

De Vlaamse Raad voor Dierenwelzijn verwacht pas in 2025 een volledige omschakeling van voedsters in parken i.p.v. in 2021. De Raad vroeg ook in datzelfde advies² om een wetenschappelijk onderzoek op te starten naar een optimalisatie van groepshuisvesting bij voedsters (zie hieronder project KONSEMI). Dit onderzoek moet de overgang naar het houden van voedsters in parken mee begeleiden en onder meer de voor het welzijn meest optimale periode van groepshuisvesting voor voedsters onderzoeken.

 

Project KONSEMI

In mei 2019 startte aan het ILVO een 3-jaar durend, wetenschappelijk onderzoeksproject KONSEMI, gefinancierd door de Vlaamse Overheid (Departement Omgeving, Team Dierenwelzijn Beleid). Dit onderzoek verloopt in samenwerking met sectororganisaties en enkele professionele konijnenbedrijven waar de parkhuisvesting bij vleeskonijnen reeds wordt toegepast. In dit project zal onderzocht worden hoe parttime groepshuisvesting bij voedsters het best kan worden aangepakt met het oog op het welzijn en de productiviteit van voedsters en jongen. Voor meer informatie kan je terecht bij onderzoeker Liesbeth Van Damme.

 

Economische gegevens

Jaarlijks wordt een konijnenboekhouding opgemaakt door de Vlaamse Bedrijfspluimvee- en Konijnenhouders vzw in opdracht van het departement Landbouw & Visserij van de Vlaamse Overheid. Deze boekhouding is echter niet publiek toegankelijk. Daarom wordt aangeraden om bij specifieke vragen contact op te nemen met Martijn Chombaere, beleidsmedewerker bij Vlaamse Bedrijfspluimvee- en konijnenhouders.

Het kan ook een meerwaarde zijn om contact op te nemen met professionele konijnenhouders. Zij staan momenteel met beide voeten in de praktijk en kunnen zeer waardevolle informatie leveren. Hiervoor neem je best contact op met de bevoegde sectororganisaties. Een bedrijfsbezoek kan ook altijd meer verheldering brengen. 

 

Meer informatie

In 2016 bracht het magazine Pluimvee een extra editie uit rond huisvesting van konijnen in parken. Het bevat mooie informatie over de konijnenhouderij. Dit document kan aangevraagd worden bij de Vlaamse Bedrijfspluimvee- en Konijnenhouders vzw.

 

Nog vragen?

Onderstaande personen werden geconsulteerd en hebben een nuttige bijdrage geleverd bij de formulering van dit antwoord:

• Jan Eskens (Departement Landbouw & Visserij)
• Liesbeth Van Damme (onderzoeker project Konsemi)
• Luc Buyens (konijnenhouder)

 

_Bronnen

<sub>1. KB 29 juni 2014 betreffende het welzijn van konijnen in fokkerijen
2. Advies 25/04/2018 van Vlaamse Raad voor Dierenwelzijn – De huisvesting van konijnen in konijnenhouderijen
3. Extra editie Pluimvee: Konijnen in parken – Pluimvee, januari 2016</sub>

_{Dit antwoord werd door het Pluimveeloket met de meeste zorg en nauwkeurigheid opgesteld. Er wordt evenwel geen enkele garantie gegeven omtrent de juistheid of de volledigheid van het antwoord op uw vraag. De gebruiker van dit antwoord ziet af van elke klacht tegen het Pluimveeloket, of zijn medewerkers, van welke aard ook, met betrekking tot het gebruik van het gegeven antwoord. In geen geval zal het Pluimveeloket of zijn medewerkers aansprakelijk gesteld kunnen worden voor eventuele nadelige gevolgen die voortvloeien uit het gebruik van dit antwoord.}