WORMINFECTIES BIJ (BIO-)LEGHENNEN
Worminfecties komen frequent voor in de leghennenhouderij. Van 2020 tot 2023 liepen 2 CCBT-projecten, gefinancierd door het Departement Landbouw en Visserij, rond dit topic. Prebebioleg was het eerste project en liep i.s.m. partners Bioforum en Pluimveeloket. Het vervolgproject Altbioleg had als partners Bioforum en UGent. Klik hieronder op het gewenste project en kom meer te weten.
PREBEBIOLEG
ALTERNATIEVE BEHEERSINGSMETHODEN TER PREVENTIE EN BESTRIJDING VAN WORMINFECTIES BIJ BIOLOGISCHE LEGHENNEN
Centrale onderzoeksvraag/doel
Worminfecties komen frequent voor in de leghennenhouderij, vooral in systemen met een vrije uitloop. Vaak worden deze infecties behandeld met het diergeneesmiddel flubendazole (of het verwante fenbendazole). Dit strookt echter niet met het biologische gedachtengoed waarbij men streeft naar een minimaal gebruik van diergeneesmiddelen. Bovendien worden de biologische leghennenhouders geconfronteerd met een wachttijd van 48 uur bij het gebruik van dit product door de ingang van de nieuwe Bio-Verordening sinds 1 januari 2022. Projectpartners ILVO en Bioforum hadden als doel in het project Prebebioleg handvatten aan te reiken aan de biologische pluimveehouders om beter om te kunnen gaan met worminfecties op het bio-leghennenbedrijf, en dit uiteraard liefst zonder in te boeten op technische parameters en dierenwelzijn. Voor de preventie en bestrijding van deze infecties werden nieuwe inzichten, concepten en innovaties ontwikkeld.
Onderzoeksaanpak
Het niet behandelen van worminfecties is nefast voor het dierenwelzijn van de leghennen. Gestart werd met het oplijsten van potentiële innovatieve beheersingsmethoden. Op basis daarvan werden zogenaamde ‘Standard Operating Procedures’ (SOPs) opgesteld, die aangeven hoe de pluimveehouders worminfecties bij de dieren kunnen voorkomen (preventie) of de verdere verspreiding kunnen beletten. De onderzoekers controleerden de werkbaarheid van enkele SOPs door ze als test te implementeren op een professioneel bio-leghennenbedrijf. Het bedrijf in kwestie werd maandelijks opgevolgd na invoeren van de SOPs en dit gedurende een volledige legronde. De infectiedruk met wormen werd gemonitord in samenspraak met de bedrijfsdierenarts. Zodoende faciliteerden de onderzoekers de toepassing van de kennis. Tenslotte werd gewerkt aan een efficiënte kennisdisseminatie.
Relevantie/Valorisatie
Dit project verhoogde de kennis en bewustwording van de biologische en niet-biologische pluimveehouder omtrent de meerwaarde (reductie behandelingskosten, productiever pluimvee) van ziektepreventie en monitoring. Na de implementatie van de SOPs op het professionele bio-leghennenbedrijf werden hiaten, waar mogelijk, bijgestuurd.
Financiering
Partners
Looptijd
15 februari 2020 - 30 april 2022
Output
- Artikel Handvaten bij preventie en bestrijding van wormen op het bio-leghennenbedrijf (Langendries (PLUIMVEELOKET) & Delezie (ILVO)) - april 2020
- Omschrijving project Prebebioleg - Worminfecties bestrijden, een nieuwe uitdaging in de biologische pluimveehouderij - ILVO-Nieuwsgolf (april 2020)
- Artikel Op zoek naar alternatieve bestrijdingsmethodes voor worminfecties bij bio-leghennen (Langendries (PLUIMVEELOKET), De Grande & Delezie (ILVO), Van Vooren (Bioforum)) - oktober 2021
- Voorstelling project tijdens webinar 'Hoe werkt ILVO mee aan een futureproof pluimveehouderij?' (december 2021)
- Samenvattend verslag Monitoring van worminfecties op een (bio-)leghennenbedrijf kan veel leed en geld besparen! (De Grande & Delezie (ILVO), Langendries (PLUIMVEELOKET), Van Vooren (Bioforum) - mei 2022
- Eindrapport project - april 2022
- Artikel Worminfecties onder controle houden bij leghennen: hoe begin je eraan? (Langendries (PLUIMVEELOKET), De Grande & Delezie (ILVO), Van Vooren (Bioforum)) - juli 2022
Standard Operating Procedures (SOPs)
- SOP Monitoring van wormbesmettingen bij biologische leghennen
- SOP Preventie insleep en verspreiding
- SOP Behandelingsstrategieën ter bestrijding van worminfecties bij biologische leghennen
- Besllissingsboom
*Legdaling, gewichtsverlies, gedaalde activiteit, verminderde conditie, histomoniasis, andere infecties of sterfte
Contact
- Annatachja De Grande via 09/276.26.22 of via annatachja.degrande@ilvo.vlaanderen.be
- Laura Van Vooren via 0474/05.41.38 of via laura.vanvooren@bioforum.be
ALTBIOLEG
ALTERNATIEVE BESTRIJDINGSMIDDELEN VOOR BIO-LEGHENNEN
Centrale onderzoeksvraag/doel
Kippen in de leghennenhouderij, gangbaar en bio, krijgen vaak te maken met worminfecties. Ter behandeling is momenteel enkel het allopathische geneesmiddel flubendazol toegestaan. In de nieuwe Europese Wetgeving wordt mogelijks een minimum wachttijd van 48 uur ingevoerd. Hierdoor kunnen de eieren in deze tijdspanne niet als biologisch verkocht worden, wat een negatief effect heeft op het arbeidsinkomen van de pluimveehouder. Mogelijk wordt er op dit moment te vaak behandeld. Mogelijk kan het gebruik van alternatieve producten reeds de infectiedruk voldoende afremmen. Het doel van het onderzoeksproject ALTBIOLEG is om de biologische leghennenhouder handvaten aan te reiken m.b.t optimaal gebruik en effectiviteit van deze alternatieven.
Onderzoeksaanpak
We onderzoeken hoe de wormbesmetting op een biologische leghennenbedrijf verloopt en wat de relatie is tussen een wormbesmetting, het productieniveau en de diergezondheid. Aan de hand van drie indicatoren schatten we de graad van wormbesmetting in. De gebruikte indicatoren hierbij zijn het aantal eitjes per gram (EPG) mest van de meest voorkomende wormen, de immuniteitscellen aanwezig in het bloed van de leghennen en de aanwezigheid van wormen bij autopsie. We brengen via experimenten in kart wat het effect is van een aantal alternatieve, natuurlijke ontwormingsproducten, op het verloop van de worminfectie. We bekijken met andere woorden het effect van het toedienen van natuurlijke ontwormingsproducten op bovengenoemde indicatoren, alsook op productiviteit en op diergezondheid.
Relevantie/Valorisatie
Dit onderzoeksproject moet aantonen in welke mate er verbeterde effectieve methodes bestaan om de infectiedruk door parasitaire wormen voldoende laag te houden met behoud van de productie- en gezondheidsresultaten tijdens een volledige legronde. Bij positieve resultaten verwachten we dat 1) het gebruik van chemisch gesynthetiseerd allopathisch diergeneesmiddelen, meer specifiek flubendazol, sterk kan gereduceerd worden, 2) de financiële verliezen ten gevolge van een eventuele door Europa opgelegde wachttijden maximaal kan beperkt worden en 3) een optimale gezondheid en welzijn bij de dieren kan worden bereikt.
Financiering
Partners
Looptijd
15/02/2021 - 31/12/2022
Output
- Artikel Op zoek naar alternatieve bestrijdingsmethodes voor worminfecties bij bio-leghennen (Langendries (PLUIMVEELOKET), De Grande & Delezie (ILVO), Van Vooren (Bioforum)) - oktober 2021
- Poster "ALTBIOLEG: Alternatieve ontwormingsmiddelen voor biologische leghennen" (De Grande (ILVO) & Van Vooren (Bioforum)) - maart 2022
- Samenvattend verslag Monitoring van worminfecties op een (bio-)leghennenbedrijf kan veel leed en geld besparen! (De Grande & Delezie (ILVO), Langendries (PLUIMVEELOKET), Van Vooren (Bioforum)) - mei 2022
- Eindrapport project (december 2022)
- Presentatie 'Alternatieve wormbestrijdingsmiddelen in biologische leghennensector' (De Grande (ILVO) & Van Vooren (Bioforum)) tijdens het Mini symposium bio-onderzoek van CCBT - juli 2023
Contact
- Annatachja De Grande via 09/276.26.22 of via annatachja.degrande@ilvo.vlaanderen.be
- Laura Van Vooren via 0474/05.41.38 of via laura.vanvooren@bioforum.be